آسیب های روانشناس نماها( روانشناسان زرد) به افراد جامعه
روانشناسی زرد در چند سال گذشته طرفداران زیادی پیدا کرده است و افراد زیادی به جای این که دنبال راه حل درست و دائمی باشند، به سراغ کسانی میروند که زیبا و با زرق و برق حرف میزنند و وقتی پای حرفهای آنها مینشینند، حالشان خوب میشود. به گزارش سلامت و مهر و به نقل از خبرآنلاین، انتشار لیست به اصطلاح روانشناسانی که مدرک سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ندارند، در روزهای اخیر هم سروصدای زیادی به راه انداخته و هم واژه جدیدی به فرهنگ لغات مردم اضافه کرده است: روانشناسنما. روانشناسان محبوب و شناختهشدهای که تا قبل از منتشرشدن این لیست مریدان زیادی داشتند اما حالا افرادی هستند که بدون مدرک معتبر علمی در برنامههای تلویزیونی شرکت میکردند، در سمینارها حرفهای انگیزشی میزدند و در فضای مجازی به طرفداران خود توصیه میکردند، بهترین خود باشند، فقط به خودشان فکر کنند و اگر تلاش کنند به همه چیزهایی که میخواهند حتما میرسند.
مجید صفارینیا، استاد دانشگاه و رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران، معتقد است استقبال از روانشناسی زرد فقط به فرهنگ ما مربوط نیست و در همه دنیا روانشناسهای زرد و حرفهای انگیزشی طرفداران زیادی دارند.
او در این باره به خبرآنلاین میگوید:« خوشبختانه در چند سال گذشته خدمات اجتماعی و مشاوره بین مردم ایران جایگاه خود را پیدا کرده است اما حجم مشکلات در جامعه ما زیاد است و هزینه ارائه خدمات گاهی توسط عدهای امکانپذیر نیست. بنابراین مردم ممکن است مشکلات خود را برای این افراد مطرح کنند و خیلی وقتها ممکن است چند توصیه را بپذیرند. این افراد در شبکههای اجتماعی دنبالکننده و طرفداران زیادی دارند. گروهی از این افراد در برنامههای صداوسیما معروف شدهاند؛ بدون این که مدرک و صلاحیت این افراد چک شود با رابطه و دوستی در برنامههای تلویزیونی حضور پیدا میکنند و معروف میشوند. وقتی مورد اقبال قرار میگیرند، با خواندن چند کتاب و چند فایل صوتی و مقاله کارگاه و همایش و سمینار راه میاندازند و به قول خودشان مشکلات هزاران نفر را در دو ساعت حل میکنند.»
۳۰ درصد ایرانیها از مشکلات روانشناختی رنج میبرند
به گفته صفارینیا و طبق آمارهای رسمی ۳۰ درصد از مردم جامعه از مشکلات روانشناختی رنج میبرند و طبیعی است بازار این خدمات سرپایی و زودگذر داغ باشد. رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی معتقد است این جملات انگیزشی فقط خلق مردم را بالا میبرد: «وقتی خلق بالا میرود، حال ما خوب میشود اما در واقع مشکل ما حل نمیشود. جملات انگیزشی خلق را بالا میبرد و احساس بهبودی آنی و شعف لحظهای به فرد دست میدهد و فکر میکند که مشکلش حل شده است. مثلا اگر کسی با همسرش مشکل دارد، مشکل زناشویی یا اختلاف با همسرش حل نمیشود، فقط در آن لحظه حالش بهتر است و فکر میکند مشکلاتش حل شدهاند. یا کسی که از افسردگی رنج میبرد ممکن است در لحظه امید به زندگی پیدا کند ولی مشکل افسردگی او حل نمیشود و او در واقع هنوز یک فرد افسرده است که در لحظه حالش بهتر شده است، چون در زمان کوتاهی مقدار زیادی جملات انگیزشی شنیده است.»
این استاد دانشگاه اعتقاد دارد نداشتن سواد و خردمندی و دانش لازم بازار این افراد را داغ میکند. او میگوید: «شناسایی و انتخاب یک روانشناس یا روانپزشک معتبر کار سختی نیست. فقط صوت و ویدئو هست. چند کتاب میخوانند و خوب حرف میزنند و فن بیان خوبی دارند و فقط میتوانند درمان لحظهای انجام بدهند. ما از یک پزشک خوب انتظار داریم که درد را تشخیص بدهد و آن را درمان کند. در حوزه روانشناسی هم همین طور است. روانشناس یا روانپزشک باید مشکل را خوب تشخیص بدهد و آن را درمان کند. یعنی باید علم کار را داشته باشد. در غیر این صورت حرفهای قشنگ و جملههای زیبا مشکلات روان را حل نمیکند. جملهها را با زیرکی و شیرینی و شعر و ضربالمثل بیان کنید که مشکل حل نمیشود.»
آمپول تقویتی خیلی زود اثرش را از دست میدهد
اما چه اتفاقی افتاده است که مردم یک جامعه به موضوعهای سطحی و سخنان انگیزشی و زرد که فقط رنگ و لعاب زیبا دارد، روی میآورند؟ مجید ابهری، آسیبشناس و متخصص علوم رفتاری، در جواب این سوال به خبرآنلاین میگوید: «به نظر من اول رسانهها مقصر هستند و بعد مردم. مردم نباید به هر کسی که در تلویزیون و فضای مجازی و ماهواره میبینند، مراجعه کنند. گسترش فضای مجازی و رسوخ آن در تمام ابعاد زندگی از جمله مشاوره و روانشناسی، جامعه و مردم را گرفتار روانشناسی زرد و بازاری کرده است. خوشبختانه نظام روانشناسی لیست این افراد را منتشر کرده تا مردم این افراد را بشناسند.»
به اعتقاد او سخنان انگیزشی فقط ظاهر زیبایی دارد و در زمان کوتاه یک هیجان عمومی برای مردم درست میکند: «سخنان زیبا خیلی خوب است به شرطی که پایه و اساس علمی داشته باشد. در غیر این صورت حرفهای انگیزشی بیشتر به یک آمپول تقویتی شبیه است که چند ساعت اثر میگذارد و بعد تاثیر آن از بین میرود. کسی که مشکل جدی دارد، به درمان اصولی و علمی نیاز دارد ولی این حرفهای انگیزشی چند ساعت مثل یک گیاه بیریشه در اعصاب و روان ما جا میگیرد و چون اساس و ریشه ندارد خیلی سریع پاک میشود و از بین میرود.»
دیدگاه خود را بیان کنید