تاریخچه ی خنده درمانی و چگونگی پیدایش یوگای خنده

 در تاریخ خنده درمانی نوین، نام های بسیاری مطرح است که صحبت درباره ی همه ی آنان در این مجال نمی گنجد. در اینجا فقط به کسانی اشاره می شود که الهام بخش پیدایش یوگای خنده بوده اند.

نورمن کازینس ( نویسنده ی سرشناس )

«نورمن » در کتابی با نام « کالبدشناسی یک بیماری » که در سال ۱۹۷۹ منتشر کرد، ماجرای مبتلا شدنش به یک بیماری خطرناک و کشف آثار مثبت خنده و دیگر هیجانات مثبت در مبارزه با آن را شرح داد. او متوجه شد که ۱۰ دقیقه خندیدن، دردهایش را به مدت دو ساعت تسکین می دهد. ماجرای «نورمن» جوامع علمی را تکان داد و الهام بخش پژوهش های بسیاری در این زمینه شد.

ویلیام فرای (روان پزشک و استاد دانشگاه استنفورد کالیفرنیا ):

دکتر «فرای» به سبب پژوهش هایی که در اواخر دهه ی ۶۰  میلادی درباره ی آثار جسمانی خنده انجام داد، «پدر خنده درمانی» لقب گرفت. او ثابت کرد که بیشتر دستگاه های بدن، تحت تاثیر خنده ی شدید قرار می گیرند و در یکی از پژوهش هایش نشان داد ۲۰ ثانیه خنده ی شدید و حتی ساختگی می تواند ضربان قلب را ۳ تا ۵ دقیقه افزایش دهد. همچنین ثابت کرد که خنده ی از ته دل، بدن را به خوبی ورزش می دهد و احتمال ابتلا به عفونت های تنفسی را کاهش می بخشد. او نخستین فردی بود که کشف کرد خنده باعث تولید «اندروفین» (مسکن طبیعی) در بدن می شود. سلامت و مهر

دکتر لی برک (استاد دانشکده ی پزشکی دانشگاه لوما لیندا ) :

دکتر « لی برک » و همکارانش در حوزه ی ایمنی شناسی روانی ـ عصبی با الهام از کارهای « نورمن کازینس » دست به انجام پژوهش هایی در زمینه ی آثار جسمانی خنده ی از ته دل زدند. در یکی از این پژوهش ها، بیماران دچار سکته ی قلبی را به دو گروه تقسیم کردند. گروه نخست، تحت معالجات درمانی معمول قرار گرفتند و گروه دوم هر روز به مدت نیم ساعت به تماشای فیلم های خنده دار پرداختند. پس از یک سال مشخص شد گروه دوم، کمتر به بی نظمی ضربان قلب (آریتمی) مبتلا می شدند، فشار خون و هورمون های استرس شان پایین بوده و به داروهای کمتری نیاز داشتند.

salamatomehr

دکتر هانتر (پچ ) آدامز ( پزشک ) :

« پچ » پس از ایفای نقشی جاودان در فیلمی ساخته ی « رابین ویلیامز »، با بازگرداندن خنده به بیمارستان ها و عملی کردن شعار « درمان باید رابطه ای انسانی و از روی عشق باشد نه معامله ای تجاری »، میلیون ها نفر را تحت تاثیر قرار داد. او مدیر و بنیان گذار موسسه ای در زمینه ی پزشکی کل گراست که از سال ۱۹۷۱ تاکنون به هزاران نفر خدمات رایگان عرضه کرده است. « پچ » در پیدایش دلقک هایی که در مراکز درمانی به خنداندن بیماران می پردازند ، نقشی برجسته داشته است .

salamatomehr

دکتر مادان کاتاریا (پزشک ) :

این پزشک هندی ساکن شهر « بمبی » ، هنگامی که سرگرم نوشتن مقاله ای با عنوان « خنده بهترین طبیب است » برای یک مجله ی بهداشتی بود، با یافته های تازه ی پژوهشگران در زمینه ی منافع بی شمارخنده روبرو شد.
او که فردی عمل گرا بود، بی درنگ تصمیم گرفت تاثیر خنده را در خودش و دیگران ببیند. بنابراین ساعت ۷ صبح روز سیزدهم مارس سال ۱۹۹۵ به پارکی در نزدیکی منزل شان رفت و با جذب چهار نفر، نخستین «باشگاه خنده »را به راه انداخت. دیری نپایید که تعداد آنان افزایش یافت و به پنجاه نفر رسید.
روزهای نخست ، دایره وار می ایستادند ، کسی به وسط می آمد و با تعریف لطیفه یا ماجرایی خنده دار، دیگران را می خنداند . همه از این کار لذت می بردند و تا پایان روز، احساس خوبی داشتند.
دو هفته بعد، مشکلی پدید آمد؛ هیجان لطیفه های خنده دار تمام شد و کم کم کار به جایی رسید که حتی دو نفر از اعضاء خواهان بسته شدن باشگاه شدند.
دکتر «کاتاریا » از آنان خواست فقط یک روز به او فرصت دهند تا « تحولی » ایجاد کند و بحران را فرو نشاند. آن شب، او تا صبح بیدار ماند و سرانجام توانست راه حل را بیابد ؛ بدن انسان قادر به تشخیص خنده ی واقعی و طبیعی از خنده ی ساختگی نیست و هر نوع خنده، مواد شیمیایی شادی بخش تولید می کنند.
صبح روز بعد ، موضوع را با اعضاء در میان گذاشت و از آنان خواست در کنار هم به تمرین خنده ی ساختگی بپردازند. آنان با شک و دو دلی بسیار ، پیشنهاد او را پذیرفتند. نتیجه، شگفت آور بود. در برخی، خنده ی ساختگی به سرعت به خنده ی طبیعی تبدیل شد و به دلیل مسری بودن خنده، دیگران نیز خیلی زود به خنده افتادند ؛ خنده ای که از این طریق برخاست، نزدیک به ده دقیقه ادامه یافت.
دکتر «کاتاریا » با آگاهی از اینکه راه های دیگری جز تعریف لطیفه و شوخی کردن برای برانگیختن خنده وجود دارد ، برخی تمرین های ساختگی خنده را ابداع کرد که شامل درآوردن اداهای مختلف و روش های دیگری بود که در دوران شروع کار به ذهنش رسید. بعدها با ترویج روحیه ی بازیگوشی کودکانه، تکنیک های دیگری را برای سرایت خنده در میان جمع ابداع کرد.
دکتر «کاتاریا » و همسرش که هر دو یوگا تمرین کردند، متوجه شباهت هایی بین خنده و تمرین های تنفسی یوگا موسوم به « پرانایاما » شدند و عناصری از این دانش باستانی را ـ از جمله تمرینات تنفس عمیق که این روزها در بین تمرین های مختلف خنده انجام می شود ـ وارد تمرینات خنده کردند. نتیجه ، پدید آمدن «یوگای خنده » بود: آمیزه ای از تمرینات تنفس عمیق، حرکات کششی و تمرینات خنده ای که روحیه ی بازیگوشی کودکانه را ترویج می دهد.
جنبش باشگاه خنده با حضور پنج نفر در سال ۱۹۹۵ به راه افتاد و همچون شعله های آتش، به سرعت سراسر هند را در برگرفت.
اکنون یوگای خنده تبدیل به جنبشی جهانی شده و بیش از ۵۵۰۰ باشگاه خنده در ۶۰ کشور دنیا دایر است.

منبع: مجله ی شادکامی و موفقیت شماره ی ۶۶   -نویسنده : مجید پزشکی

salamatomehr